آگاهی هایی درباره سفره هفت سین فرهنگ

آگاهی هایی درباره سفره هفت سین فرهنگ

  

نوروز و هفت سین با یکدیگر پیوند خورده‌اند و هر یک یادآور دیگری است. درباره هفت‌سین بسیار نوشته‌اند، آنچه در پی می‌آید نیز چند نکته درباره سفره هفت سین است که نشان از دیدگاه کسانی دارد که در این زمینه پژوهش کرده‌و علاقه نشان داده‌اند. 

در کشورهای گوناگون که فرهنگ ایرانی را پاس می‌دارند، هفت‌سین‌های متفاوتی پهن می‌شود، سفره هفت‌سینی که امروز بیشتر مرسوم است، نهادن هفت مورد از چیزهایی مانند: 

سبزه ، سنجد ، سیر ، سماق ، سرکه ، سمنو ، سیب ، سپند(اسفند) 

همچنین در سفره مرسوم است، میوه، گل، شیرینی‌های سنتی، ماهی قرمز، سبزی خوردن، کتاب‌آسمانی، دیوان شاعران و آینه قرار دهند. 

*در برخی از منابع تاریخی آمده است که «هفت سین» نخست «هفت شین» بوده و بعدها به این نام تغییر یافته است. شمع، شیرینی، شهد(عسل)، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات، اجزای تشکیل دهنده سفره هفت شین بودند. برخی دیگر به وجود«هفت چین» در ایران پیش از اسلام باور دارند. در زمان هخامنشیان در نوروز به روی هفت ظرف چینی غذا می‌گذاشتند که به آن هفت‌چین یا هفت چیدنی می‌گفتند. 

بعدها در زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین‌های نوروزی، به نشانی سبزی و جاودانگی برسر سفره قرار گرفت. بعداز سقوط ساسانیان و ورود تازیان، ایرانیان به هر روش، سعی کردند سنت‌ها و آیین‌های باستانی خود را نیز حفظ کنند. 

* هفت سین سفره‌ای است که ایرانیان هنگام نوروز می‌آرایند، آنچه که در این سفره قرار می‌گیرد باید دارای ویژگی‌های زیر باشد؛ 

١-پارسی باشد؛ 

٢-با بند واژه «س» آغاز شود؛ 

٣-ریشه‌ گیاهی داشته باشد؛ 

٤-خوردنی باشد؛ 

٥-اسم مرکب باشد؛ 

٦-برای بدن سودمند باشد؛ 

بنابراین هرآنچه که دارای این ویژگی ها نباشد، اگرچه با بندواژه‌«س» هم‌‌آغاز شده باشد، نمی‌تواند جزو هفت سین به حسابش آورد. در زبان پارسی، تنها هفت چیز هستند که این ویژگی‌ها را دارند: 

١-سیر: به نام و عنوان اهورمزدا 

٢-سیب: به نام و عنوان سپندارمذ(اسفند) 

٣-سبزی: به نام فرشته‌ اردیبهشت 

٤-سنجد: به نام فرشته‌ خرداد 

٥-سرکه: به نام فرشته‌ امرداد 

٦-سمنو: به نام فرشته‌ شهریور 

٧-سماق: به نام فرشته‌ بهمن 

*هرچند که در سفره هفت سین باید به هرحال هفت جزء که با آوای«سین» آغاز می‌شوند:نمادی از «سپنته» چیده شود، ولی برای زینت و چیدن دلپذیرتر سفره هفت‌سین، تقریباً همه خانواده‌های ایرانی اجزای دیگری هم در سفره می‌چینند و در آرایش و رنگ‌آمیزی سفره‌شان نهایت خوش سلیقگی را بکار می‌برند. 

آینه و کتابی مقدس در کنار آن هم از اجزایی است که تقریبا در هر سفره هفت‌سینی چیده می‌شود. برخی بر این باورند که سکه که نماد«دارایی» و آب که نماد«پاکی و روشنایی» است بهتر است در کنار هم قرار گیرند و سکه را درون ظرفی از آب سرسفره می‌‌گذارند. 

* درباره چم (معنا) چیدنی‌های سرسفره هفت سین نیز پژوهشگران نوشته‌اند: 

سبزه؛ نماد نوزایی(تولد دوباره) 

سیب؛ماد زیبایی و تندرستی 

سمنو؛نماد فراوانی(برکت) 

سیر؛نماد پزشکی(درمان یا طب) 

سنجد؛نماد عشق 

سکه؛ نماد دارایی 

سرکه؛نماد شکیبایی و عمر 

سماق؛ نماد(رنگ) طلوع خورشید 

سنبل؛ (نماد رنگ و زیبایی) 

*دیگر سین‌ها که نوشته‌اند در سفره هفت‌سین می‌گذارند:سوسن،سبزی، سنگک، سپند، سیاهدانه می‌توانند باشند که زینت افزای سفره هفت‌سین می‌شوند. 

* برخی دیگر از چیدنی‌های سفره هفت‌سین نیز نمادها و نشانه‌هایی به شمار می‌آیند که از این قرار است: 

-کتاب به نشانه تمدن و خردورزی: مانند دیوان حافظ و شاهنامه 

-کاسه‌ای از آب که پرتقال یا اناری‌در آن غوطه‌ور است(به نشانه گردش زمین در فضا) 
-یک شیرینی ایرانی (مانند باقلوا ، شیرینی ،آرد نخودچی و....)